از جمله خدماتی که بانک ها به مشتریان خود ارائه می دهند، ضمانت نامه بانکی است که هم باعث سود آوری برای بانک می شود و هم روند معاملات را ساده می کند که باعث می شود اقتصاد کشور، در مسیر رشد و صعود بیفتد. در نتیجه، ضمانت نامه بانکی یکی از بخش های مهم در نظام بانکداری است که در این مقاله، قصد داریم به آن بپردازیم.
پیشنهاد می کنیم برای پیشبرد بدون دردسر دعوای حقوقی خود، برای دریافت یک مشاوره حقوقی حرفه ای و البته رایگان، همین حالا از مشاوره رایگان امور بانکی در دفتر وکالت تهران استفاده کنید. 02188939832 و 09127654109
مطالبی که در این صفحه خواهید خواند:
ضمانت نامه بانکی چیست
طبق تعریف ضمانت نامه بانکی، سند و یا قراردادی است که به سبب آن، ضامن یا صادر کننده حسب درخواست متقاضی یا ضمانت خواه یا مضمون عنه، متعهد می شود که بدون ممانعت، عندالمطالبه یا در زمان مقرر شده، مبلغ مشخص شده را به ذی نفع یا مضمون له پرداخت کند.
در واقع ضمانت نامه بانکی، یک پشتوانه است تا اشخاص حقیقی و حقوقی، به عنوان تضمین اجرایی قرارداد های بازرگانی استفاده کنند.
پیشنهاد مطالعه: قرار داد مشارکت مدنی بانک و مضاربه نیز یکی دیگر از تسهیلات بانکی هستید که شاید مورد استفاده شما قرار بگیرند. برای کسب اطلاعات بیشتر، می توانید مقاله مشارکت مدنی بانکی چیست و البته قرارداد مضاربه بانکی چیست را مطالعه کنید.
انواع ضمانت نامه بانکی چیست
ضمانت نامه بانکی، انواع زیر را شامل می شود:
- ضمانت نامه شرکت در مناقصه یا مزایده
- ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان
- ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
- ضمانت نامه تعهد پرداخت
- ضمانت نامه حسن انجام کار
- ضمانت نامه گمرکی
- ضمانت نامه پیش پرداخخت
- ضمانت نامه متفرقه
در ادامه، چند مورد از پر کاربرد ترین انواع ضمانت نامه بانکی را بررسی خواهیم کرد.
ضمانت نامه شرکت در مناقصه یا مزایده
این ضمانت نامه ها برای اطمینان از پایبندی افرادی است که در یک مناقصه شرکت کرده اند.
ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان
در پروژه های پیمان کاری، کارفرما ۱۰ درصد از مبلغ توافقی پیمانکار را برای اطمینان از درست انجام شدن پروژه کسر می کند که بنا به تقاضای پیمانکار می تواند در عوض به او ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان بدهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر، شاید خواندن مقاله استرداد وجه یعنی چه ، خالی از لطف نباشد.
ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
این ضمانت نامه برای اطمینان از انجام تعهدات در زمان مقرر است.
ضمانت نامه حسن انجام کار
این ضمانت نامه، برای تضمین درست انجام شدن یک پروژه است. در صورت عدم بازدهی پروژه در زمان مقرر، بانک مبلغ ضمانت نامه را می پردازد.
خوب ات بدانید گاها از برات سازشی و گاها از سفته نیز برای ضمانت حسن انجام کار استفاده می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر، حتما مقالات برات چیست و سفته چیست را مطالعه کنید.
ضمانت نامه گمرکی
وارد کننده کالا می تواند حق گمرکی آن را به صورت ضمانت نامه بانکی یا ضمانت نامه گمرکی پرداخت کند.
ضمانت نامه پیش پرداخت
کارفرما می تواند قسمتی از پرداختی کل را پیش از شروع پروژه به عنوان هزینه های آماده سازی به پیمانکار بدهد که در عوض، باید ضمانت نامه پیش پرداخت دریافت کند.
حال که با اقسام ضمانت نامه بانکی آشنا شدید، خوب است شرایط دریافت ضمانت نامه بانکی را نیز بدانید.
شرایط اخذ ضمانت نامه بانکی
برای این که بتوانید ضمانت نامه بانکی اخذ کنید، به وثیقه های زیادی بر اساس دارایی های خود نیاز دارید.
معمولا یکی از موارد زیر و یا ترکیبی از این دو به عنوان وثیقه از مشتریان دریافت می شود:
- وجه نقد یا طلا یا سند های خزانه یا اوراق قرضه دولتی و اوراق مشارکت منتشره طبق مجوز بانک مرکزی یا سپره سرمایه گذاری مدت دار یا حساب های پس انداز قرض الحسنه پیش بانک یا گواهی های سپرده سرمایع گذاری بلند مدت یا اوراق قرض الحسنه یا حساب های ارزی یا حساب سرمایه گذاری بلند مدت متقاضی در بقیه بانک ها.
- تضمین بانک ها یا موسسه های اعتباری غیر بانکی معتبر خارجی.
- سفته با ضمانت قابل قبول بانک، اموال غیر منقول، برگ وثیقه انبار های عمومی در رابطه با محصول، سهام شرکت های مورد قبول سازمان بورس، کشتی و هواپیما.
مدارکی که برای اخذ ضمانت نامه بانکی نیاز دارید شامل موارد زیر هستند:
اشخاص حقیقی
- اصل و تصویرشناسنامه و کارت ملی متقاضی، ذینفعان واحد،
- ارایه وثایق مورد قبول بانک
- اصل و تصویر مجوز فعالیت
- اظهار نامه مالیاتی
- فرم درخواست تکمیل و امضا شده
- اصل و تصویر قرارداد معتبر فی مابین متقاضی و ذینفع ( در خصوص ضمانت نامه شرکت در مناقصه / مزایده، آگهی یا دعوتنامه مربوطه)
- سوابق فعالیت متقاضی (ضمانت خواه ) و ذینفع در موضوع قرارداد ضمانت نامه
اشخاص حقوقی
- اصل و تصویر اساسنامه (در مورد شرکت های غیرسهامی ارایه شرکتنامه الزامی است.)
- اصل و تصویرآگهی تاسیس ثبتی شرکت (حداقل یکسال از مدت ثبت شرکت گذشته باشد)
- اصل و تصویر آگهی تغییرات شرکت
- ارایه کد اقتصادی و شناسه ملی شرکت
- اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی اعضای هیات مدیره، مدیرعامل ، صاحبان امضای و ذینفعان واحد .
- اظهارنامه مالیاتی و صورت های مالی حسابرسی شده توسط حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی کشور مربوط به 3 سال اخیر شرکت (با عنایت به آخرین صورت های مالی ، نسبت مالکانه شرکت می بایست به میزان 25% باشد. به عبارت دیگر حداقل 25% دارایی های شرکت از محل حقوق صاحبان سهام تامین شده باشد)
- فرم درخواست تکمیل و امضا شده
- اصل و تصویر قرارداد معتبر فی مابین متقاضی و ذینفع ( در خصوص ضمانت نامه شرکت در مناقصه / مزایده، آگهی یا دعوتنامه مرتبط)
- صورتجلسه هیات مدیره شرکت مبنی بر موافقت با صدور ضمانت نامه
- سوابق فعالیت متقاضی ( ضمانت خواه) و ذینفع در موضوع قرارداد ضمانت نامه.
هزینه ضمانت نامه بانکی
کارمزد ضمانت نامه ها بسته به نوع ضمانت نامه و نوع وثیقه محاسبه می گردد که طبق جدول زیر است:
| نوع وثیقه | حداکثر کارمزد |
| در مقابل ۱۰۰ درصد وجه نقد | مقطور ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل سپرده مدت دار ریالی | ۰.۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل سپرده مدت دار ارزی | ۰.۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل طلا | ۰.۷۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل ضمانت نامه های موسسات اعتباری داخلی | ۰.۷۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل ضمانت نامه های اعتباری صادره توسط صندوق ضمانت صادرات ایران و سایر صندوق هایی که به موجب قانون تاسیس می شوند. | ۰.۷۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل ضمانت نامه های بانک های خارجی معتبر | ۱.۷۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل اوراق بهادار بدون ریسک | ۰.۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل سایر اوراق بهادار | ۱ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل سهام پذیرفته شده در بورس | ۱ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل اموال غیر منقول سهل البیع | ۱ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل سایر اموال غیر منقول | ۱.۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در قبال توثیق سند کشتی و هواپیما دارای بیمه نامه معتبر | ۱.۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل سفته معتبر | ۲.۲۵ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| در مقابل رسید انبار های عمومی | ۲ درصد مبلغ در سال حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| تمدید و تجدید ضمانت نامه | کارمزد تمدید برابر با نر صدور ضمانت نامه در زمان تمدید حداقل ۵۰۰۰۰۰ ریال |
| تقلیل ضمانت نامه | كارمزد اخذ شده در هنگام صدور نسبت به مابه التفاوت مبلغ براي مدت باقي مانده پس از كسر يك ماه به نفع بانك، محاسبه و مسترد مي گردد. در هر حال حداقل مبلغ كارمزد صدور ضمانتنامه(500،000 ريال) غير قابل برگشت ميباشد |
| ابطال ضمانت نامه قبل از سررسید | كارمزد اخذ شده در هنگام صدور نسبت به مابه التفاوت مبلغ براي مدت باقي مانده پس از كسر يك ماه به نفع بانك، محاسبه و مسترد مي گردد. در هر حال حداقل مبلغ كارمزد صدور ضمانتنامه( 500،000 ريال) غير قابل برگشت ميباشد. |
| ۲دور المثنی ضمانت نامه های بانکی | مقطوع ۵۰۰۰۰۰۰ ریال |
استعلام ضمانت نامه بانکی
برای استعلام ضمانت نامه بانکی در هر بانک می بایست به سامانه استعلام ضمانت نامه در همان بانک مراجعه نمایید.
مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی
مندرجات ضمانت نامه بانکی، تمام مواردی را شامل می شود که باید در ضمانت نامه درج گردند. این مندرجات، شامل مواردی مانند مشخصات مشتری و ذی نفع و اسم موسسه اعتباری و شعبه بانک و …. هستند.
یکی از موارد مندرجات ضمانت نامه بانکی، مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی است که شامل تاریخ صدور ضمانت نامه بانکی و تاریخ انقضاء اعتبار ضمانت نامه بانکی می شود.
علاوه بر این دو مورد که مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی را تعیین می کنند، رویداد هایی نیز در مندرجات ضمانت نامه بانکی که موجب خاتمه اعتبار ضمانت نامه بانکی می شوند نیز ذکر می گردند.
تمدید ضمانت نامه بانکی
پس از تمام شدت مدت اعتبار ضمانت نامه بانکی و یا رخ دادن رویدادی که در مندرجات ضمانت نامه موجب پایان یافتن اعتبار ضمانت نامه بانکی می شوند، نوبت به تمدید ضمانت نامه بانکی می رسد.
برای تمدید ضمانت نامه بانکی باید به موسسه اعتباری فروشنده ضمانت نامه بانکی مراجعه نمایید.
ابطال ضمانت نامه بانکی
با توجه به تعریف بالا، گاها براساس بروز برخی مشکلات صادرکننده ضمانت و یا ذی نفعان درخواست ابطال ضمانت نامه بانکی را دارند. این امر در صورتی که بر اساس قوانین حاکم بر قرار دا باشد بدون هیچ مشکلی اتفاق می افتد. اما درشرایط خاص با ممانعت از طرف بانک روبرو خواهد بود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
البته به این نکته توجه داشته باشید که، طبق بخشنامه بانک مرکزی لازم است شرایط ابطال و خاتمه ضمانتنامه بانکی به نحو مطلوب به طرفین ضمانت نامه بانکی بخصوص ذینع ضمانتنامه اطلاع رسانی شود و هر دو از شرایط و مفاد آگاهی کامل داشته باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله ابطال ضمانت نامه بانکی را مطالعه کنید.
سوالات متداول:
ضمانت نامه های بانکی بسیار معتبر و ارزشمند هستند از این رو قواعد خاصی برای صدور و وصول آن‌ها وجود دارد. همچنین ارکان و کاربرد خاصی…
تمام مراحل دریافت ضمانت نامه از طریق سیستم انجام می‌‍شود.
مشخصات کامل و نشانی مضمون عنه یا مشتری ( یعنی کسی که درخواست ضمانت کرده است)
مشخصات کامل و نشانی مضمون له یا ذینفع ( یعنی کسی که بانک قرار است به نفع وی ضمانت کند)
نام بانک یا موسسه اعتباری و مشخصات کامل شعبه صادر کننده ضمانت نامه بانکی
تاریخ صدور ضمانت نامه
موضوع رابطه پایه که ضمانت نامه به دلیل آن قرار است صادر شود.
شماره ضمانت نامه
وجه الضمان یا مبلغ ضمانت نامه، هم به صورت عدد و هم به صورت حروف
مدت زمان اعتبار ضمانت نامه
شرایط قرارداد طبق توافق طرفین مثل شرطی که باعث پایان یافتن اعتبار ضمانت نامه بانکی خواهد شد
تمبر مالیاتی
جمع بندی:
در این مطلب، تمام نکات مربوط به ضمانت نامه بانکی از تعریف ضمانت نامه بانکی گرفته تا مندرجات ضمانت نامه بانکی گفته شد. در صورتی که پس از مطالعه این مقاله همچنان سوالی در این باره داشتید در قسمت نظرات مطرح نمایید.
