اراضی موات

 به زمین و اراضی که هیچ صاحبی ندارند، یعنی در مالکیت هیچ شخصی قرار ندارند، اراضی موات گفته می‌شود. در عمل به دلیل شرایط خاصی که این اراضی دارند، هیچ شخصی از آنها بهره‌مند نمی‌شود. در خصوص قوانینی که در مورد زمین موات وجود دارد، می‌توان گفت زمین موات در قوانین قبل و بعد از انقلاب اسلامی تعریف خاصی ندارد.

واژه اراضی به معنای بی‌جان است و واژه موات جمع آن است به این صورت می‌توان گفت اراضی اموات را به زمین‌های بی‌جان معنی کرد

برای پرونده‌های مرتبط با اراضی اموات باید به وکیل اراضی موات مراجعه کنید که پرونده‌های مرتبط با املاک‌های رها شده را بر عهده می‌گیرد.

تقسیم‌بندی اراضی موات

باتوجه‌به درنظرگرفتن نوع کاربری زمین، توان، ظرفیت، روش‌ها استفاده از زمین و… اراضی موجود  در کشور به 3 گروه دسته‌بندی  می‌کنند که شامل:

• اراضی بایر: زمین‌های که درگذشته آباد بوده و افراد در آن به کشاورزی می‌پرداختند؛ ولی در حال حاضر از آن استفاده نمی‌شود.
• اراضی موات: به زمین‌های گفته می‌شود که از همان اول هم از آن استفاده نشده است؛ یعنی نه درگذشته و نه در زمان حال سابقه عمران و آبادی نداشته‌اند.

طبق قانون مدنی این اراضی جز اموالی هستند که مالک ندارند و جز اموالی هستند که به همه افراد جامعه تعلق دارند.

 با استناد به ماده یک قانون واگذاری و احیای اراضی و همچنین ماده سه قانون زمین‌شهری این اراضی که صاحبانی ندارند توسط مرجعی تحت عنوان متولی تصرف به افرادی که محروم هستند اختصاص داده خواهد شد.

این نکته را در نظر داشته باشد در هنگام تشخیص اراضی  دچار اشتباه نشوید؛ زیرا ممکن است زمین متعلق به کسی باشد که سالیان سال از آن استفاده نکرده است این نوع زمین‌ها جز اراضی موات محسوب نمی‌شوند؛ چون که مالک دارند.

• اراضی دایر: به زمین‌های گفته می‌شود که توسط انسان تصرف شده‌اند و در آن به کشاورزی و زراعت می‌پردازند به این نوع زمین‌ها اراضی دایر گفته می‌شود.

تشخیص اراضی موات

برای تشخیص این اراضی می‌توان به این اشاره داشت  که این نوع زمین‌ها هیچ‌گونه عملیات عمران و آبادانی نه درگذشته و نه در زمان حال روی آن صورت نگرفته است. به زمین‌های که در حوزه مناطق شهری قرار دارند و این ویژگی را دارا هستند اراضی موات شهری می‌گویند و به زمین‌های که در خارج از حوزه شهری با این ویژگی قرار دارند اراضی موات غیرشهری می‌گویند.

تفاوت‌های اراضی ملی و اراضی موات

اراضی ملی جز زمین‌های هستند که از ابتدا ساختار طبیعی خور را حفظ کرده‌اند و این زمین‌ها شامل مال و املاک دولت به شمار می‌رود مثل جنگل‌ها، کوه‌ها، دشت‌ها و… همچنین زمین‌های که در سال‌های قبل از سال 58 به شهرداری واگذار شده است و قانون اراضی موات شامل این زمین بوده است در ادامه خواهیم گفت که برای پس گرفتن این زمین ها از شهرداری باید چیکار کنید.

روش‌های تشخیص اراضی موات و پس‌گرفتن از شهرداری

 برای اثبات مالکیت ملک طبق ماده 12 قانون اساسی باید تشخیص دهید که زمین های تصرف شده  قبل از سال 58 وجود داشته است .

برای این کار چند روش وجود دارد که در ادامه این چند روش را خواهیم گفت:

• آزمایش خاک

در این روش بر روی خاک آزمایشاتی انجام می‌شود که آیا این خاک درگذشته استفاده شده است یا نه؟

این روش نسبت به روش‌های دیگر پرهزینه و سخت‌تر خواهد بود.

• استناد به عکس‌های هوایی گذشته

این روش یکی از معتبرترین و اصلی‌ترین روش‌هایی اثبات ملک و برای بازپس‌گیری از زمین‌شهری است در این روش باید به عکس‌های هوایی قبل از سال 58 رجوع کرده و آن را تفسیر کنید که آیا قبل از سال 58  در این زمین محل سکونتی وجود داشته یا کشاورزی و زراعت صورت گرفته است در این صورت خواهید توانست زیمن خود را پس بگیرید.

• نقشه‌برداری  از طریق کارشناسان دادگستری

برای این کار ابتدا باید درخواست خود را به دادگاه ارائه بدهید و بعد از آن دادگاه یک تیم حرفه‌ای را به محل برای نقشه‌برداری از اراضی موات خواهد فرستاد

این نکته را در نظر داشته باشد کار نقشه‌برداری را حتماً به کارشناسان دادگستری بسپارید؛ زیرا آن‌ها کاملاً علمی و طبق قواعد تشخیص اراضی موات فعالیت خواهند کرد.

در تهیه نقشه اراضی چیزی که از اهمیت زیادی برخوردار است جانمایی ملک است؛ زیرا در قانع‌کردن کردن قاضی بسیار می‌تواند تأثیرگذار باشد.

سخن پایانی

برای کسب اطلاعات بیشتر و راهنمایی در مورد اراضی موات شهری و غیرشهری می‌توانید با مشاوران حقوقی و وکلای ما در وکالت تهران در تماس باشید.