جرایم پزشکی چیست

در این مقاله قصد داریم به صورت جامع شما را با جرایم پزشکی و انواع آن به همراه مجازات جرایم پزشکی آشنا کنیم، اگر نمیدانید جرایم پزشکی چیست تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

جرایم پزشکی چیست

اگر بیمار از قصور یا عمل عمدی پزشک، آسیبی ببیند، پزشک علاوه بر جبران خسارت وارده به بیمار، طبق قانون مجازات اسلامی حسب عمدی یا غیر عمدی بودن آن، کیفر می شود. علاوه بر مجازات قانونی، تخلف انتظامی نیز می باشد و ممکن است که پروانه فعالیت وی برای مدتی تعلیق یا برای همیشه لغو و ممنوع از فعالیت در حوزه پزشکی گردد.

غالبا پزشکان قبل از عمل جراحی و بیمارستانها، با اخذ امضاء از بیمار به نوعی برائت میگیرند ولی نباید اشتباه کرد که این برائت گرفتن باعث سلب مسئولیت کیفری پزشک می گردد بلکه پزشک متخلف و بی احتیاط قابل تعقیب کیفری است. برائت گرفتن مذکور با تجویز ماده 322 قانون مجازات و فقط هم مربوط به خسارات وارده به بیمار ناشی از عدم مهارت یا اشتباه پزشک است.

پیشنهاد میشود: اعتراض به نظریه پزشکی قانونی

مواردی از جرایم پزشکی عبارتند از:

• افشاء اسرا بیمار (وفق ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی، تا یک سال حبس مجازات دارد).
• جرایم غیر عمدی پزشک نظیر معالجه بیمار در مطب شخصی به جای بیمارستان مجهز.
• صادر کردن گواهی خلاف واقع
• جنایت حین عمل جراحی نظیر خارج کردن کلیه بیمار بی هیچ دلیل علمی به جای درمان آن.
• توسل به مانور متقلبانه در پزشکی برای اغفال مردم نظیر تبلیغات پزشکی یا دارویی
• استفاده از نسخه رمز (وفق ماده ۱۲ قانون مصوب ۱۲۹۰ چهار ماه حبس دارد).
• رعایت نکردن طرح جلوگیری از شیوع بیماریهای آمیزشی (واگیر) مصوب ۱۳۲۰
• رعایت نکردن مقررات امور پزشکی، دارویی، و مواد آشامیدنی و خوردنی مصوب ۱۳۳۴

قصور و تخلف پزشکی

پزشکان از نظر قانونی مسئول خطاهای خود هستند. بنابراین، اگر غفلت، مهارت نداشتن، یا سهل انگاری آنان در درمان و رعایت نکردن مقررات دولتی و موازین پزشکی سبب خسارت بیماران شود، باید ان را جبران کنند. تمامی بیماران حق دارند از پزشکان انتظار درمان طبی استانداردی داشته باشند؛ این بدین معنا نیست که پزشکان باید نتیجه درمانی رضایت بخش را برای بیماران تضمین کنند، زیرا ممکن است دخالت عوامل متعدد نتیجه نهایی و قابل پیش بینی درمان را تغییر دهد.

بنابراین، نتیجه نداشتن مطلوب در درمان یک بیمار ضرورتا به معنی قصور پزشک نیست، یا تشخیص ندادن یک بیماری پس از تهیه شرح حال مناسب، معاینه بالینی کامل و آزمایش های مربوط، قصور محسوب نمی شود.

اگر پزشک در مراحل تشخیص و درمان خویش مطابق مقررات دولتی و موازین پزشکی ادای وظیفه کرده باشد و با احساس مسئولیت، حسن نیت و رعایت مبانی اخلاقی پزشکی عمل نماید، اصولا جایی برای شکایت بیمار باقی نمی ماند و به فرض طرح شکایت هم، شاکی راه به جایی نمی برد.

شما می توانید همه روزه برای دریافت مشاوره اعتراض بهتخلفات پزشکی با شماره تلفن های دفتر وکالت تهران تماس بگیرید. 02188939832 و 09127654109

پزشک چه زمانی مرتکب قصور می شود

1. پزشک مسئول درمان بیمار باشد.
2. پزشک در ادای وظیفه خویش تخطی کرده باشد (ترک فعل لازم یا انجام فعل ممنوع).
3. تخطی از وظیفه پزشکسبب آسیب جسمانی یا روانی بیمار شده باشد.

در واقع، وظیفه از لحظه ای آغاز می شود پزشک به نیت تشخیص بیماری و درمان آن قدم پیش می گذارد. تخطی هم به صورت ترک فعل لازم و هم انجام فعل ممنوع است.

موارد مهم تخطی پزشک

1. رعایت نکردن اقدامات استاندارد طبی، مانند انجام ندادن رادیوگرافی فرد مشکوک به شکستگی.
2. درست تشخیص ندادن به دلیل معاینه نکردن یا نگرفتن شرح حال کامل از بیمار؛ برای مثال، معاینه نکردن شکم بیماری که دچار بیماری های حاد و خطرناک شکمی مانند آپاندیسیت است، یا بستری نکردن و تحت نظر نگرفتن چنین بیمارانی.
3. خطر های درمان؛ مانند شکستن سر سوزن هنگام تزریق به بیمار.
4. اشکال در ارتباط با سایر همکاران پزشک، مانند مراجعه نکردن بیمار به پزشک دیگر (در صورت نیاز به ارجاع).
5. معاینه نکردن مجدد بیمار به علت اهمال یا فراموشی.
6. بازگو نکردن حقایق به بیمار.
7. نقص در تنظیم گزارش های پزشک، مانند ننوشتن گزارش کامل از وضعیت بیمار و نگهداری آن گزارش در سوابق.
8. قصور جنایی، شامل بی احتیاطی واضح پزشک و در نتیجه فوت یا صدمه شدید بیمار؛ مانند انجام زایمان در حالی که پزشک حاضر بر بالین زائو در حالت مستی است.

مسئولیت پزشکان

مسئولیت پزشکی در سه عرصه مطرح است:

1. مسئولیت اخلاقی پزشک است که پزشک در صورت قصور و تخلف از دیدگاه اخلاقی، انسانی و شرعی و در پیشگاه خداوند مسئول است.
2. مسئولیت پزشک، جنبه های قانونی مسئولیت است که مسئولیت مدنی و جزایی پزشک را دربر می گیرد. مسئولیت مدنی هنگامی مطرح می شود که در نتیجه اعمال پزشک زیانی متوجه اشخاص حقیقی گردد. این مسئولین با جبران ضرر و زیان وارده قابل جبران است و پزشکان هنگامی که به واسطه قصور پزشکی محکوم شوند، شخصا یا با توجه به اینکه قبلا خود را در مقابل مسئولیت مدنی بیمه نموده اند، از طریق شرکت های بیمه نسبت به جبران خسارت اقدام می نمایند. در مسئولیت های جزایی یا کیفری ضرر و زیان ناشی از اعمال پزشکی متوجه شخص نیست، بلکه جامعه در مقابل این گونه اعمال متضرر شده است. مثلا صدور گواهی خلاف واقع یا اینکه پزشکی اقدام به عمل سقط جنایی کند و زائو نیز فوت کند که در این حالت فرد هم از نظر جزایی مسئول است و هم در مقابل اولیای دم و بستگان متوفیه مسئولیت مدنی دارد.
3. مسئولیت انتظامی پزشک است که در صورت تخطی از قوانین انتظامی (مانند آنچه در نظام پزشکی مطرح است) رخ می دهد.

قصور پزشکی چیست

قصور پزشکی نوعی جرم است که طبق قانون مجازات اسلامی در حکم جرم شبه عمد است. جرایم عمومی عبارت از جرایم عمدی، جرایم غیرعمدی یا شبه عمد و جرایم خطای محض بدون سوءنیت و بدون تقصیر است.

انواع قصور پزشکی

طبق تبصره ماده 145 قانون مجازات اسلامی، تقصیر اعم از بی احتیاطی و بی مبالاتی است. مسامحه، غفلت، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی و مانند آنها، حسب مورد، از مصادیق بی احتیاطی یا بی مبالاتی محسوب می شود.

مقایسه تخلفات پزشکی با جرایم پزشکی

جرایم پزشکی به مواردی گفته می شود که در قانون مجازات اسلامی نسبت به آنها مجازات تعیین شده است و مرجع صالح برای رسیدگی به آنها محاکم دادگسری است و مرتکب، پزشک یا از اعضای تیم پزشکی هستند.

ولی تخلفات پزشکی به مواردی گفته می شود که بر خلاف مقررات و آیین نامه های صنفی نظیر افشای اسرار بیمار و سهل انگاری در اقدامات پزشکی، انجام شده باشد و مرتکب، پزشک است و مرجع صالح برای رسیدگی به آنها دادسرای انتظامی پزشکی است و هیات های بدوی انتظامی به موضوع رسیدگی می کنند و این رسیدگی مانع طرح و رسیدگی مجدد آن در محاکم دادگستری نمی باشد خصوصا وقتی که تخلف انتظامی پزشک واجد وصف مجرمانه نیز می باشد که در این صورت هم محاکم دادگستری و هم هیات های بدوی هر کدام می توانند به طور مجزا به موضوع رسیدگی کنند. بنابرین همزمان می توان هم به نظام پزشکی و هم به محاکم دادگستری مراجعه کرد و منعی وجود ندارد.

سوالات متداول