نفقه فرزند در طلاق توافقی، به عهده پدر بوده و این پرداخت تا سن رشد نیست. نفقه در لغتنامه به معنای هزینه و مخارج هر زوزه و به طور کلی خرجی است. نفقه فرزند از جمله امور مالی مهم در طلاق توافقی است که زوجین در صورت تصمیم به طلاق باید در مورد آن به توافق برسند. حضانت فرزند چه دختر و چه پسر تا هفت سالگی با مادر می‌باشد که در این دوران پدر وظیفه پرداخت نفقه فرزندان را به عهده دارد. ناگفته نماند که در طلاق توافقی نفقه فرزند با کسی است که حضانت را پذیرفته اما قانونا وظیفه پرداخت نفقه فرزند به عهده پدر و در صورت عدم توانایی پدر در پرداخت نفقه و یا فوت پدر این وظیفه به عهده جد پدری می‌باشد. مرد باید بداند که نپرداختن نفقه جرم محسوب شده و می‌تواند حبس به دنبال داشته باشد و مجازات آن بین 6 تا 2 سال است.
نفقه فرزند در طلاق توافقی
براساس ماده 1999قانون مدنی، پرداخت و تامین هزینه‌های فرزند بر عهده پدر است درصورتی که پدرفوت کند یا قادر به پرداخت نفقه فرزندان نباشد در این موقع پرداخت نفقه بعد از طلاق توافقی بر عهده جد پدری است اما اگر جد پدر نیز در قید حیات نباشد مادر عهده دار نفقه فرزندان خواهد بود. در ماده 1168قانون مدنی، نگهداری و سرپرستی فرزندان حق و تکلیف پدر ومادر می‌باشد و این حق لازمه‌ی وظایفی برای والدین می‌باشد که از جمله این وظایف وظیفه پرداخت نفقه فرزندان بعد از طلاق توافقی است. اما در کل پرداخت نفقه وظیفه پدر می‌باشد. در طلاق توافقی، باید زوجین در مورد نفقه به توافق رسیده وتعیین کنند که پرداخت هزینه‌های فرزند بعد از طلاق توافقی به عهده کدام یک از والدین خواهد بود و آن را به صورت مکتوب به دادگاه ارائه دهند. قانون مدنی، نفقه را تحت عنوان هزینه های متناسب با وضعیت زندگی از جمله خوراک، پوشاک، مسکن وغیره تعریف کرده است.
ماده 1204 قانون مدنی، نفقه موارد اقارب نام برده که شامل مسکن، غذا، اثاث منزل و لباس در حد رفع نیاز فرزند با در نظر گرفتن توان مالی کسی که پرداخت نفقه به عهده اوست. همین موارد ذکر شده از نظرقانون مدنی تنها مواردی است که شامل پرداخت نفقه بعد از طلاق توافقی می‌باشد و دیگر هزینه های مربوط به فرزند مثل هزینه تحصیل، درمان وغیره را می‌توان بر اساس تربیتی که به عهده والدین است، متوجه خود والدین دانست. اما درکل باید متذکر شد که نفقه در طلاق توافقی، توافق بین زوجین ملاک عمل این طلاق است. اما اگر توافق بر این بوده باشد که مادر سرپرستی فرزند و مخارج او را قبول نماید همین حکم جاری خواهد شد. اما اگر توافق کنند که مادر حضانت فرزند را بپذیرد اما پرداخت نفقه بعد از طلاق توافقی به عهده پدرباشد همین حکم توسط دادگاه جاری خواهد شد. اما اگر زوجین توافق نکرده باشند دادگاه آنها را به شورای حل اختلاف معرفی کرده و شورای حل اختلاف نیز موضوع را به کارشناس ارجاع می‌دهد و کارشناس با بررسی وضعیت، میزان نفقه را تعیین می‌کند.
اگر پدرفوت کند پرداخت نفقه به عهده چه کسی است؟
براساس ماده 1199 قانون مدنی، نفقه فرزند بر عهده پدر است بنابراین بعد از فوت پدر یا عدم توانایی مالی پدر برای پرداخت نفقه، این وظیفه بر عهده جد پدری است. اما در صورت فوت پدربزرگ یا نبود جد پدری نفقه فرزند بعد از طلاق توافقی بر عهده مادر می‌باشد. اگر مادر نیز در قید حیات نباشد ویا توان مالی برای پرداخت نفقه فرزند را نداشته باشد در این صورت است که جد مادری وظیفه پرداخت نفقه را بر عهده دارد. اگر جد پدری در قید حیات باشد و توان مالی برای پرداخت نفقه را داشته باشد اما از پرداخت آن خوداری کند در این صورت مادر فرزند می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و نسبت به گرفتن نفقه از جد پدری اقدام کند. دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به پرونده عدم پرداخت نفقه توسط پدربزرگ را دارد، دادگاه خانواده می‌باشد که مادر با مراجعه به این دادگاه می‌تواند اقدام به گرفتن نفقه فرزند بکند. طبق قانون مدنی، گرفتن نفقه از جد پدری دارای شرایطی است که در این جا به برخی اشاره می‌کنیم.
یکی از شرایط پرداخت نفقه توسط جد پدری آن است که پدربزرگ توان مالی برای پرداخت نفقه فرزند بعد از طلاق توافقی و فوت پدر را داشته باشد باید نسبت به پرداخت نفقه نوه خود اقدام کند اما درصورت نداشتن توان مالی تکلیفی بر این وظیفه بر عهده او نیست و پرداخت نفقه به عهده مادر است. شرط دیر آن است که نمی‌توان نفقه گذشته را از پدربزرگ مطالبه کرد و فقط می‌توان نسبت به نفقه آینده نوه افدام نمود. با توجه به شرایط گفته شده در صورت عدم پرداخت نفقه توسط جد پدری می‌توان از او شکایت کرده ونسبت به گرفتن نفقه فرزند اقدام نمود.
آیا هزینه تحصیل جزیی از نفقه است؟
براساس ماده 1199 قانون مدنی، پدر وظیفه پرداخت نفقه را دارا می باشد. اما در صورت عدم توانایی مالی ولی در پرداخت نفقه، جد پدری وظیفه پرداخت نفقه را دارد در اینجا باید به این نکته اشاره کرد که اگر پدر و یا جد پدری توانایی پرداخت نفقه را نداشتند نفقه فرزند برعهده مادر می باشد.
سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا هزینه تحصیل هم جزیی از نفقه محسوب می شود یا خیر؟
در پاسخ این سوال باید گفت تا زمانی که تحصیل به عنوان یک امر ضروری و اساسی مطرح باشد ولی فرزند وظیفه پرداخت نفقه تحصیل را دارد، اما اگر فرزند قصد ادامه تحصیل در دانشگاه را داشته باشد، پدرنسبت به پرداخت هزینه تحصیل دانشگاه اجباری ندارد.
