استرداد هدایای نامزدی

در مکراسم های قبل از ازدواج مانند نامزدی و شیرینی خوران همواره هدایای متعددی به عروس داده میشود که در صورت به هم خوردن مراسم و به هم خوردن نامزدی طرفین میتوانند اقدام به پس گرفتن آن هدایا نمایند. در این مقاله قصد داریم شما عزیزان را با قوانین استرداد هدایای نامزدی در قانون مدنی و همچنین شرایط پس گرفتن هدایای نامزدی آشنا نماییم.

لازم به ذکر است استرداد هدایای نامزدی در دسته قانون حمایت خانواده قرار میگیرد. پیشنهاد میشود برای دریافت مشاوره رایگان با بهترین وکیل استرداد هدایای نامزدی با یکی از شماره تلفن های ما در دفتر وکالت تهران تماس بگیرید تا مشاوران ما اطلاعات لازم را در اختیار شما عزیزان قرار دهند.

استرداد هدایای نامزدی

استرداد هدایای نامزدی به معنای پس دادن و بازگرداندن تمامی هدایایی می باشد که در مراسم نامزدی و بله برون به دختر داده میشود. استرداد این هدایا معمولا به دلیل به هم خوردن مراسم و یا به عدم توافق رسیدن زوجین صورت میگرد و در ایران قوانینی تحت این عنوان در نظر گرفته شده و تصویب شده است.

بر اساس ماده 1037 قانون مدنی در رابطه با استرداد هدایای نامزدی” هریک از نامزد ها می توانند در صورت به هم خوردن وصلت منظور ، هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده را مطالبه کند و اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که عادتا نگاه داشته می شود مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.”

به عنوان مثال از جمله هدایایی که دختر باید به پسر پس از بهم خوردن نامزدی و یا مراسم عقد برگرداند ساعت، کیف و کفش و تمامی طلا و جواهراتی می باشد که توسط مرد خریداری شده و فقاکتور آن نیز موجود می باشد.

هدایای نامزدی متناسب با نوع خانواده ها و حتی قشر های مختلف در شهر های مختلف متغیر می باشد. بعضی از رسم و رسومات نامزدی و هدایایی که باید مرد در این مراسم ها برای دختر خریداری نماید نیز بر نوع این هدایا تاثیر گذار می باشد. به عنوان مثال در شهر تبریز مراسم بله برون گرفته شده و در این مراسم پسر باید برای دختر یک سکه کامل طلا هدیه بیاورد. در صورت به هم خوردن این مراسم پسر میتواند تقاضای استرداد هدایای نامزدی از دختر نماید.

لازم به ذکر است در قانون استرداد هدیه، دو نوع استرداد موجود می باشد که شامل:

• استرداد هدایای مصرف شدنی نامزدی
• استرداد هدایای غیر مصرفی نامزدی

در ادامه در رابطه با تفاوت هر یک از این دو نوع استرداد هدیه صحبت خواهیم کرد.

استرداد هدایای مصرف شدنی نامزدی

در رابطه با هدایای مصرف شدنی نامزدی باید بگوییم، هدایای مصرف شدنی نامزدی در واقع هدایایی می باشد که در حین برگزاری مراسم و بعد از آن مصرف شده مانند شیرینی، میوه، گل و … مصرف شده است. در واقع میتوان گفت هدایای مصرف شدنی نامزدی قابل بازگشت نیستند و نمیتوان برای پس گرفتن آن ها اقدام نمود.

پس استرداد هدایای مصرف شدنی نامزدی غیر ممکن بوده و افراد نمیتوانند اقدام به دریافت هدایای مصرف شدنی نامزدی و یا مراسم بله برون نمایند.

استرداد هدایای غیر مصرفی نامزدی

هدایای غیر مصرفی در دسته هدایایی قرار میگرند که فیزیکی بوده و مانند طلا و جواهرات دارای ارزش می باشند. در رابطه با پس کرفتن هدایای غیر مصرفی نامزدی باید بگوییم در صورتی که این اموال نزد یکی از طرفین تلف شده باشند و این تلف شدن بخاطر تقصیر نامزد باشد بر اساس قانون استرداد هدیه باید قیمت و هزینه آن پرداخته شود ولی اگر تلف شدن هدیه بخاطر تقصیر نامزد نباشد مسئولیتی در پرداخت هزینه آن هدیه نخواهد داشت.

هدایای غیر مصرفی نامزدی عبارت اند از: ساعت، طلا و جواهرات حتی بدل و استیل، انواع کیف و کفش و لباس و همچنین موبایل و لپ تاب در صورت خریداری شدن آن توسط نامزد و همچنینی دارا بودن فاکتور آن ها می باشد.

این هدایای دارای ارزش مالی زیادی می باشند به همین دلیل نامزد حق دارد که این هدایا را در صورت بهم خوردن نامزدی و یا حتی مراسم عقد پس بگیرد.

همانطور که بالاتر نیز گفته شد، بر اساس ماده 1037 قانون مدنی قانون استرداد هدیه، هریک از نامزد ها می توانند در صورت به هم خوردن وصلت منظور ، هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است مطالبه کند و اگر عین هدایا موجود نباشد ، مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که عادتا نگه داشته می شود. هر یک از نامزد ها می توانند اقدام به طرح دعوای استرداد هدایای نامزدی نمایند، لازم به ذکر است منظور از هدایای دوران نامزدی ، هدایایی می باشد که بعد از خواستگاری و قبل از عقد ازدواج به دختر و یا پسر داده شده است.

لایحه دفاعیه استرداد هدایای نامزدی

در این بخش لایحه دفاعیه استرداد هدایای نامزدی و همچنین رای وحدت رویه استرداد هدایا را برای شما عزیزان قرار داده ایم.

قبل از شروع بررسی نمونه لایحه دفاعیه استرداد هدایای نامزدی باید این نکته را به شما عزیزان بگوییم که اگر بهم خوردن نامزدی به دلیل فوت یکی از طرفین باشد، امکان درخواست استرداد هدایا نخواهد بود و کسی از خانواده فرد متوفی حق ندارد اقدام به دریافت و پس گرفتن هدایای شما نماید.

همچنین لازم به ذکر است چنانچه عین هدایا موجود باشد عین قابل مطالبه و استرداد بوده و چنانچه عین موجود نیست صرفاً قیمت هدایایى قابل مطالبه می باشد. به عنوان مثال هدایایى مصرف شدنى كه با مصرف عین آن از بین مى رود از شمول این بند خارج می باشند و هدایا از نوع البسه و عطور از این گونه هدایا هستند.

بر اساس لایحه دفاعیه استرداد هدایای نامزدی، دادگاه محترم بدوی با این استدلال (نقل به مضمون) به استناد ماده ۲ ق. آ. د. م، قرارعدم استماع دعوا صادر نموده است: «استرداد هدایای دوران نامزدی مربوط به موردی است که وصلت به هم خورده باشد که در مانحن فیه وصلت صورت گرفته پس دعوای خواهان قابلیت استماع ندارد…»

اولأ: اگر فرض کنیم استدلال دادگاه محترم بدوی صحیح باشد عرض کردم فقط فرض کنیم، بخش عمده‌ای از هدایای موضوع دعوا در دوران زوجیت داده شده است که شایسته بود حداقل در این خصوص دادگاه بدوی با توجه به مقررات مربوط به عقد هبه رسیدگی ماهیتی می‌نمود.

ثانیأ: قانونگذار در کتاب هفتم قانون مدنی و در باب نکاح، صرفاً وضعیت حقوقی هدایای دوران نامزدی (قبل از عقد نکاح) را روشن نموده وآن را تابع رژیم حقوقی خاصی در مواد ۱۰۳۷.۱۰۳۸ قرار داده است و اشاره‌ای به هدایای دوران زوجیت نکرده است از این رو هدایای این دوران مشمول مقررات عام هبه موضوع مواد ۷۹۵ تا ۸۰۷ همان قانون خواهد بود.

منظور قانونگذار در مواد ۱۰۳۷.۱۰۳۸ این نیست که اگر وصلت صورت بگیرد هدایای دوران نامزدی دیگر به هیچ وجه قابل استرداد نباشد بلکه منظور این است که دیگر از رژیم حقوقی خاص مقرر در این دو ماده خارج و مشمول مقررات عام هبه موضوع مواد ۷۹۵ تا ۸۰۷ قانون مدنی خواهد بود.

نمونه دادخواست استرداد هدایای نامزدی

در این بخش نمونه دادخواست استرداد هدایای نامزدی و نمونه رای استرداد هدایای دوران نامزدی را میتوانید مطالعه فرمایید:

سلام علیکم ؛ احتراما به استحضار عالی می رساند که اینجانب ………. فرزند ……………….. به شماره شناسنامه ……… صادره از ……………….. در تاریخ ……….. با موافقت خوانده محترم نامزد شده و براساس عرف و آداب و رسوم موجود اقدام به خرید هدایایی همچون حلقه نامزدی ، گردنبند و سایر هدایا مانند ساعت و عطر نموده و به ایشان تقدیم نموده ام که لیست هدایای داده شده در دوران نامزدی ، به دادخواست ضمیمه شده اند . با این حال ، خانواده ایشان بنا به دلایلی در تاریخ …………… از ادامه وصلت منظور امتناع نموده و خوانده محترم نیز حاضر به انجام وصلت مزبور نمی‌باشد ؛ با این حال علی رغم به هم خوردن وصلت مورد نظر ، مراجعه مکرر بنده بابت استرداد هدایای مذکور توفیقی در پی نداشته و به اظهارنامه استرداد هدایای نامزدی به شماره …………. نیز پاسخ قانع کننده ای داده نشده است.

به همین دلیل به استناد ماده 1037 قانون مدنی که مقرر می‌دارد : « هریک از نامزدها می‌تواند در صورت به هم خوردن وصلت منظور هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است مطالبه کند . اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که عادتا نگاه داشته می‌ شود » ؛ تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر استرداد هدایای دوران نامزدی را از محضر دادگاه محترم تقاضا دارم.

با تشکر و تجدید احترام ، …………. لازم به ذکر است که در قسمت تعیین خواسته و بهای آن می توان عبارت ” صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به استرداد هدایای دوران نامزدی ؛ مقوم به مبلغ ……….. ریال ” را درج نمود و در قسمت دلایل و منضمات دادخواست نیز به ” شهادت شهود، تحقیقات محلی ، لیست هدایای دوران نامزدی و ارائه فاکتور خرید آنها در صورت وجود ” استناد نمود .

هدایای نامزدی در قانون مدنی

با توجه به گفته های بالا در رابطه با هدایای نامزدی در قانون مدنی و همچنین انواع هدایای نامزدی در قانون مدنی باید بگوییم.

هدایای نامزدی در واقع هدیه هایی می باشند که قبل از ازدواج و در مراسم های قبل از آن همچون: بله برون، نامزدی و شیرینی خوران به دختر داده میشود. در قانون مدنی این هدایای به دو نوع مصرفی و غیر مصرفی تقسیم بندی میشوند که در بخش های بالایی در رابطه با آن ها صحبت کرده ایم. در قانون مدنی هدایای نامزدی باید در صورت موجود بودن و غیر مصرفی بودن به هر یک از طرفین پس داده شود، اما در صورتی که هدیه مصرفی بوده ( همانند کیک و شیرینی ) و وجود خارجی نداشته باشد فرد قادر به پس گرفتن آن نخواهد بود.

هدایای نامزدی در قانون مدنی قابل استرداد می باشند اما تنها در صورتی که غیر مصرفی بوده و جدایی و به هم خوردن نامزدی به دلیل فوت یکی از طرفین نباشد.

یکی از مهمترین قوانین استرداد هدایای نامزدی در صورت فوت، این است که استرداد هدایای نامزدی در صورت فوت امکان پذیر نبوده و در صورت عدم رضایت فرد نمیتوان قادر به استرداد هدایا نمود.

نظریه مشورتی استرداد طلاجات در نامزدی

قانون مدنی در مواد ۱۰۳۷ الی ۱۰۴۰ به موضوع نظریه مشورتی استرداد طلاجات در نامزدی پرداخته است که بیان میدارد: دوران نامزدی دوره ای می باشد که مراسم خواستگاری انجام شده ولی هنوز منجر به وقوع عقد نکاح نشده اشد. از لحاظ قانونی این دوران را که هنوز زوجیت تشکیل نشده و با دوران عقد یعنی حد فاصل وقوع عقد نکاح و شروع زندگی مشترک رمتفاوت می باشد. مواد ذکر شده در خصوص استرداد هدایای نامزدی صرفا مختص دوران نامزدی می باشد نه دوران عقد. بر اساس قانون استرداد هدایا، هر یک از نامزد ها می تواند اگر نامزدی به هم بخورد و منجر به وصلت نشود هدایایی را که به طرف دیگر یا والدین او داده مسترد نماید. اگر بخشی از هدایا موجود نباشد قیمت آن ها باید توسط نامزد پرداخت گردد.

سوالات متداول