خیار تاخیر ثمن و شرایط اعمال آن

در قانون مدنی، خیار به اختیاراتی گفته میشود که هر یک از طرفین قرارداد پس از انجام معامله خواهند داشت. ثمن نیز بها و پولی می باشد که خریدار به فروشنده برای خرید یک مال می پردازد. خیار تاخیر ثمن نیز از جمله اختیاراتی می باشد که فروشنده پس از فروش مال خود در صورت تاخیر در پرداخت بهای مال خواهد داشت.

در ادامه با ما همراه باشید تا با خیار تاخیر ثمن و شرایط اعمال آن به صورت جامع آشنا شوید. پیشنهاد میشود برای دریافت مشاوره با بهترین وکیل ثبتی در تهران همین حالا با یکی از شماره تلفن های ما تماس بگیرید تا مشاوران ما اطلاعات لازم را در اختیار شما عزیزان قرار دهند.

خیار تاخیر ثمن

بهتر است خیار تاخیر ثمن را با ذکر یک مثال به شما عزیزان توضیح دهیم. خیار تاخیر ثمن یکی از انواع خیارات قانونی می باشد که درصورت دارا بودن شرایط مشخصی که در ادامه قرارداده ایم، فروشنده می تواند عقد بیع واقع شده را فسخ نماید.

برای فسخ کردن عقد بیع، فرد مبیع یا همان فروشنده مال باید به یکی از دفاتر وکالت مراجعه کرده و درخواست خود را به مراجع قضایی تقدیم نماید. در واقع میتوان گفت خیار تاخیر ثمن یکی از اختیارات فسخ می باشد و زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که خریدار در پرداخت بهای مال یا همان ثمن تاخیر داشته باشد.

همچنین در صورتی که فروشنده مورد معامله را تحویل نداده باشد و خریدار نیز پس از گذشت سه روز بهای کالا را پرداخت ننماید، فروشنده اختیار فسخ قرارداد و عقد بیع را خواهد داشت.

لازم به ذکر است، بر اساس ماده 402 قانون مدنی خیار تاخیر ثمن به این صورت تعریف شده است که هر وقت مال فروخته شده یک عین خارجی باشد و برای پرداخت هزینه آن بین طرفین قرارداد مهلتی تعیین نشده باشد و سه روز از تاریخ انعقاد قرارداد بگذرد و در این مدت نه فروشنده مال را به مشتری تحویل داده باشد و نه مشتری هزینه ای تحت عنوان ثمن به خریدار پرداخت نکرده باشد فروشنده می تواند اقدام به فسخ معامله نماید.

پیشنهاد میشود برای کسب اطلاعات در رابطه با سند تعهد به بیع یا تعهد به انتقال کلیک کنید.

شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن

با توجه به گفته های بالا در رابطه با خیار تاخیر ثمن، متوجه شدیم که فسخ کردن قرارداد بیع نیاز به دارا بودن شرایط و قوانین خاص مربوط به خود می باشد. یکی از اصلی ترین شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن این است که سه روز کامل از انعقاد قرارداد گذشته باشد و فرد خریداری بهای مال را به فرد مبیع یا همان فروشنده نپردازد.

شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن به صورت کلی عبارت است از :

• قرارداد منعقد شده باید حتما قرارداد خرید و فروش باشد، یعنی عقد بیع ضورت گرفته باشد.
• مال مورد معامله باید عین خارجی باشد.
• قرارداد حال باشد.
• سه روز از تاریخ انعقاد قرارداد گذشته باشد.

بر اساس ماده ۴۰۲ قانون مدنی: « هر گاه مبیع عین خارجی و یا در حکم آن بوده و برای تادیه ثمن یا تسلیم مبیع بین متبایعین اجلی معین نشده باشد، اگر سه روز از تاریخ‌ بیع بگذرد و در این مدت نه بایع، مبیع را تسلیم مشتری نماید و نه مشتری تمام ثمن را به بایع بدهد بایع مختار در فسخ معامله میشود.»

در رابطه با عقد بیع و همچنین قوانین آن نکات زیادی وجود دارد که پیشنهاد میشود برای مشاهده ارکان عقد بیع کلیک نمایید.

به صورت کلی در قانون مدنی 5 شرط اصلی برای خیار تاخیر ثمن وجود دارد، اولین شرط برای خیار تاخیر ثمن این است که معامله بیع باشد.
همچنین خیار مختص به بایع یا همان فروشنده باشد و مبیع باید عین معین یا کلی در معین باشد.
چهارمین شرط از شرایط خیار تاخیر ثمن این است که مبیع و ثمن هر دو حال باشند و همچنین سه روز از لحظه ای که عقد بیع واقع گردید بگذرد.

بر اساس ماده 377 قانون مدنی هر یک از بایع و مشتری حق دارد از تسلیم مبیع یا ثمن خود داری کند تا طرف دیگر حاضر به تسلیم شود مگر این که مبیع یا ثمن ‌موجل باشد در این صورت هر کدام از مبیع یا ثمن که حال باشد باید تسلیم گردد.

اسقاط خیار تاخیر ثمن

خیار تاخیر ثمن همواره مانند سایر اختیارات قرارداد ها و عقود توسط صاحب حق قابل اسقاط می باشد. این اتفاق هم میتواند با بیان کردن به صورت شفاهی باشد هم در قرارداد ذکر شود که خیار تاخیر ثمن ساقط می گردد، در این دو صورت خیار تاخیر ثمن برای فروشنده از بین خواهد رفت و دیگر قادر به فسخ و بر هم زدن معامله و عقد نخواهد بود.

گاهی اسقاط خیار تاخیر ثمن به صورت ضمنی انجام میشود یعنی فروشنده عملی انجام دهد که نشان دهنده این مورد می باشد که از حق اعمال خیار تاخیر ثمن صرف نظر نموده است.

لازم به ذکر است اگر پس از گذشت سه روز، فروشنده از خریدار قیمت معامله را مطالبه نماید به این معنی است که به صورت ضمنی از حق خود برای اعمال خیار تاخیر ثمن گذشته است. بر اساس ماده 403 قانون مدنی اگر بایع به نحوی از انحاء مطالبه ثمن نماید و به قرائن معلوم شود که مقصود التزام به بیع بوده است خیار او ساقط میشود.

فسخ قرارداد و خیار تاخیر ثمن

فسخ قرارداد و خیار تاخیر ثمن با توجه به گفته های بالا دارای قوانین و شرایط مشخصی می باشد که در رابطه با ان ها صحبت شد. فسخ قرارداد و خیار تاخیر ثمن نیاز به دارا بودن دانش کافی در زمینه ابطال اسناد و قرارداد ها می باشد. به همین دلیل پیشنهاد ما در دفتر وکالت تهران این است که از یک وکیل ابطال سند رسمی مجرب و حرفه ای مشاوره و کمک بگیرید.

ما در دفتر وکالت تهران بهترین وکلای ثبتی و فقخ قرارداد ها را به شما عزیزان معرفی نموده ایم، شما عزیزان میتوانید برای کسب اطلاعات در رابطه با نحوه ابطال سند رسمی کلیک کنید.

در این قسمت نمونه فسخ قرارداد و خیار تاخیر ثمن را قرار داده ایم:

خواهان ………… خوانده ………….. وکیل یا نماینده قانونی ………. تعیین خواسته و بهای آن …………

دلائل و منضمات دادخواست :

ریاست محترم مجتمع قضائی( دادگستری )….. با سلام و دعای خیر– احتراما به استحضار عالی می رساند : ۱-اینجانب به موجب بیع نامه مورخ ….یک دستگاه خودرو سمند به شماره شهربانی……را به صورت نقدی به خوانده محترم فروختم. ۲- با گذشت یک هفته از تاریخ بیع نامه نامبرده تا بحال ثمن معامله را پرداخت ننموده است و خودرو موصوف در تصرف اینجانب می باشد.

لذا با تقدیم این دادخواست مستندا به مواد ۴۰۲ قانون مدنی و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی صدور حکم بر فسخ معامله و بیع نامه مورخ …. با احتساب کلیه خسارات قانونی مورد استدعاست.

بر اساس ماده ۳۷۷ قانون مدنی هر یک از بایع و مشتری حق دارد از تسلیم مبیع یا ثمن خودداری کند تا طرف دیگر حاضر به تسلیم شود مگر این که مبیع یا ثمن ‌موجل باشد در این صورت هر کدام از مبیع یا ثمن که حال باشد باید تسلیم گردد.

مفاد قانونی شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن

ماده ۳۹۴ قانون مدنی شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن: مشتری باید ثمن را در موعد و در محل و بر طبق شرائطی که در عقد بیع مقرر شده است تادیه نماید.

ماده ۳۹۵ قانون مدنی شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن: اگر مشتری ثمن را در موعد مقرر تادیه نکند بایع حق خواهد داشت که بر طبق مقررات راجعه به خیار تاخیر ثمن معامله را فسخ یا از‌ حاکم اجبار مشتری را به تادیه ثمن بخواهد.

ماده ۴۰۲ قانون مدنی شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن: هر گاه مبیع عین خارجی و یا در حکم آن بوده و برای تادیه ثمن یا تسلیم مبیع بین متبایعین اجلی معین نشده باشد اگر سه روز از تاریخ‌ بیع بگذرد و در این مدت نه بایع مبیع را تسلیم مشتری نماید و نه مشتری تمام ثمن را به بایع بدهد بایع مختار در فسخ معامله میشود.

ماده ۴۰۳ قانون مدنی شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن: اگر بایع به نحوی از انحاء مطالبه ثمن نماید و به قرائن معلوم گردد که مقصود التزام به بیع بوده است خیار او ساقط خواهد شد.

ماده ۴۰۴ قانون مدنی شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن: هر گاه بایع در ظرف سه روز از تاریخ بیع تمام مبیع را تسلیم مشتری کند یا مشتری تمام ثمن را ببایع بدهد دیگر برای بایع اختیار فسخ‌نخواهد بود اگر چه ثانیاً بنحوی از انحاء مبیع به بایع و ثمن به مشتری برگشته باشد.

نتیجه گیری

خیار تاخیر ثمن از جمله اختیاراتی می باشد که فروشنده و خریدار در عقد بیع دارند. این نوع قرارداد همانند سایر عقود دارای شرایط و قوانین مربوط به خود می باشد. شرایط اعمال خیار تاخیر ثمن عبارت اند از: 1.معامله بیع باشد. 2. خیار مختص به بایع یا همان فرونشده می باشد. 3. مبیع باید عین معین یا کلی در معین باشد. 4.مبیع و ثمن باید هر دو حال باشند. 5.سه روز از لحظه ای که عقد بیع واقع گردید بگذرد.

سوالات متداول