عقود اسلامی

همانطور که میدانید قراردادی که موضوع آن ایجاد تعهدی باشد عقد نامیده می شود. اما سوال اینجاست که عقود اسلامی چیست؟ در این مقاله قصد داریم به صورت جامع شما را با تمامی عقود اسلامی و تعریف عقد و انواع آن بپردازیم، اگر به دنبال مقاله در مورد عقود اسلامی هستید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

عقود اسلامی

عقود اسلامی در اسلام به قالب‌های تعیین شده برای روابط حقوقی افراد می‌پردازد. گرچه برخی فقها قرار داد میان افراد را منحصر به همین موارد دانسته‌اند، اما اکثریت فقها معتقدند که خارج از این چهارچوب نیز افراد می‌توانند به انعقاد قرار داد بپردازند.

در رابطه با این سوال که عقود چیست باید بگوییم در اصل به معنی جمع بین اطراف جسم و گره زدن و بستن می باشد و در اصطلاح عبارت است از ایجاب و قبول با ارتباطی که شرعاً معتبر است.

قانون مدنی ایران به تبعیت از دیدگاه دوم در ماده ۱۰ خود هر قراردادی را که مخالف صریح قانون نباشد معتبر دانسته‌است. بانک‌ها در بانکداری اسلامی به‌طور مجاز به مردم تسهیلات مالی اعطا می‌کنند و مردم به‌طور غیرمستقیم در سرمایه گذاری شرکت دارند.

معنی عقود در زبان شرع و معنی عقود در حقوق به معنای قرارداد و پیمان بستن می‌باشد و قرآن کریم با جمله «یا ایُّهَا الَّذینَ امَنُوا اوْفُوا بِالْعُقُودِ» عمل به پیمان‌های صحیح و انسانی را واجب کرده است.

برای پاسخ به سوال عقود چیست در عربی میتوان گفت عقود قراردادهایی است که تحقق هر کدام از آن‌ها احتیاج به دو طرف (ایجاب و قبول) دارد.

پیشنهاد ویژه: فسخ قرارداد بدون مراجعه به دادگاه

انواع عقود

عقود یازده گانه اسلامی، اقتصاد را در اسلام شکل می‌دهند. در این بخش برای شما عزیزان آشنایی با انواع عقود اسلامی را قرار داده ایم، انواع عقد یا همان یازده عقود اسلامی عبارت‌اند از:

۱- قرض‌الحسنه: قراردادی است که در آن یکی از طرفین قرارداد مقدار معینی از مال خود را در زمان حال به دیگری واگذار می‌کند. در مقابل، قرض گیرنده، متعهد می‌شود که عین مال یا قیمت آن را در زمان معین باز پس دهد. یک طرف قرارداد می‌تواند بانک و طرف دیگر مشتری بانک باشد.

۲- مضاربه: قراردادی است که به موجب آن بانک سرمایه را تأمین می‌کند و طرف دیگر با آن به تجارت می‌پردازد و در نهایت سود حاصل از سرمایه بین بانک و طرف دیگر تقسیم می‌شود.

۳- مشارکت مدنی: قراردادی بازرگانی است که به موجب آن دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی از جمله بانک، سرمایهٔ نقدی یا جنس بعوان سرمایه خود را به شکل مشاع و به منظور ایجاد سود در هم می‌آمیزند.

۴- مشارکت حقوقی: قراردادی است که طی آن بانک قسمتی از سرمایهٔ شرکت‌های سهامی جدید را تأمین یا قسمتی از سهام شرکت‌های سهامی موجود را خریداری می‌کند و از این طریق در سود آن‌ها شریک می‌شود.

۵- فروش اقساطی: بانک‌ها بنا به تقاضای کتبی مشتریان خود، ماشین آلات و تأسیساتی را که عمر مفید آن‌ها بیش از یک سال است، خریداری می‌کنند و به صورت قسطی به مشتریان می‌فروشند.

۶- معاملات سلف: بانک محصولات تولیدی آیندهٔ بنگاه‌ها را پیش خرید می‌کند.این قرارداد ازناحیه فروشنده پیش فروش یاقرارداد سلم نامیده می‌شود.

۷- اجاره به شرط تملیک: طبق این قرارداد، بانک مورد اجاره را تهیه کرده و در اختیار مشتری قرار می‌دهد و در صورتی که مستأجر به تعهدات خود عمل کرده و اقساط را تأدیه نماید، در پایان مدّت اجاره، مالک عین مال مورد اجاره می‌شود. ۸- جعاله: طبق قرارداد، کارفرما تعهد می‌کند که در قبال عمل مشخص کارگزار یا عامل، اجرت معینی به او بپردازد.

۹- مزارعه: این قرارداد، بانک زمین مشخصی را برای مدت معین در اختیار طرف دیگر قرار می‌دهد تا در آن کشاورزی کند. در نهایت سود حاصل بین طرفین تقسیم می‌شود.

۱۰- مساقات: قراردادی است میان صاحب باغ و دیگری که به ازای دریافت مقداری از محصول، کار نگهداری از باغ و برداشت را انجام می‌دهد( برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله ی مساقات چیست را مطالعه نمایید)

۱۱- خرید دین: طبق این قرارداد، بانک‌ها می‌توانند اسناد و اوراق تجاری متعلق به واحدهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی را تنزیل کنند.

با توجه به گفته های بالا عقد در لغت و اصطلاح عقود در زبان عربی به به پیمان‎های دو طرفه مانند نکاح، بیع، مضاربه، مساقات و قرض الحسنه گفته می‌شود.

پیشنهاد میشود برای تنظیم قراراداد آنلاین کلیک کنید.

انواع عقد لازم

اولین عقد در عقود لازم در قانون مدنی عقد قرض الحسنه می باشد. این عقد قراردادی است که در آن یکی از طرفین قرارداد، مقدار معینی از مال خود را در زمان حال به دیگری می‌دهد و در مقابل شخصی که مال را قرض گرفته است، متعهد می‌شود که عین مال یا قیمت آن را در زمان معین به صاحب آن بازگرداند. پیشنهاد میشود مقاله ی تعریف عقد رهن را در این زمینه مطالعه نمایید. شما میتوانید از وکلای دفتر وکالت تهران اقدام به گرفتن انواع عقود اسلامی pdf و عقود بانکداری اسلامی pdf نمایید.

اگر به دنبال وکیل خوب در تهران هستید، ما در دفتر وکالت تهران، بهترین خدمات مشاوره حقوقی رایگان شبانه روزی را به شما ارائه خواهیم کرد.

تفاوت عقد و قرارداد

حال که در رابطه با عقود اسلامی و انواع آن آشنا شدیم ممکن است این سوال پیش بی آید که تفاوت عقد و قرارداد چیست؟ در علم حقوق منظور از اصطلاح عقد ، عقود معین استعمال می­ شود و حال آنکه کلمه قرارداد ، بر تمامی عقود اطلاق می­ شود. قرارداد در صورتی معتبر است که مخالف نظم عمومی نباشد.

پیشنهاد میشود مقاله ی قرارداد چیست را برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید.

پس از تحقیق در مورد عقود میتوانیم به این نتیجه برسیم که عقود اسلامی آن دسته از عقد هایی هستند که در آن ها نیاز به وجود هر دو طرف ایجاب و قبول می باشد.

همواره در دانشگاه ها و مدارس جزوه عقود اسلامی و همچنین کتاب عقود اسلامی به دانش جویان ارائه میگردد، در بسیاری از رشته های دانشگاهی همانند حقوق نیز پاورپوینت عقود اسلامی تدریس می گردد.

سوالات متداول