دیه چیست

اگر نمیدانید دیه چیست و نرخ دیه در سال 1401 چقدر است این مقاله برای شماست! با ما همراه باشید تا با همه چیز در مورد دیه در دفتر وکالت تهران آشنا شوید.

قبل از شروع بررسی نرخ دیه ابتدا باید بدانیم دیه چیست، دیه یا خون‌بها از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو به کسی که صدمه دیده‌است یا به بازماندگان او پرداخت می‌شود، در ادامه در رابطه با دیه و قوانین آن به صورت جامع آشنا خواهیم شد.

دیه در غرب

یکی از مواردی که ممکن است ذهن شما را به خود درگیر کند این است که دیه در غرب به چه معنا می باشد و یا اصلا دیه در غرب وجود دارد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم در غرب نیز دیه وجود دارد و مقدار آن توسط سران کشور تعیین می شود.

لازم به ذکر است در فقه دیه به دو قسم کلی، یعنی دیه فوت و دیه اعضای بدن، تقسیم شده‌است. از آنجایی که برخی روایات بر نابرابری جنسیتی دیه دلالت دارند، اکثر فقها بر نصف بودن دیه قتل زن نسبت به مرد اجماع دارند.

در فقه اسلام که مبنای قانون مجازات اسلامی در ایران است، دیه به قتل یا جرح غیرعمدی تعلق می‌گیرد ولی در صورت عمد هم ممکن است ولی دم یا مجنی‌علیه از قصاص بگذرد و به گرفتن دیه راضی شود که در این صورت قصاص به دیه تبدیل می‌شود. «قتل عمد موجب قصاص است لکن با رضایت ولی دم و قاتل به مقدار دیه کامله یا کمتر یا زیادتر از آن تبدیل می‌شود»

برای مشاوره گرفتن در رابطه با دیه و تنظیم شکایت میتوانید از یک وکیل کیفری خوب کمک بگیرید برای مشاوره با وکیل انلاین کیفری تماس بگیرید.

ظبق ماده 17 قانون مجازات اسلامی: « دیه، اعم از مقدر و غیر مقدر، مالی است که در شرع مقدس، برای ایراد جنایت غیر عمدی بر نفس، اعضاء و منافع و یا جنایت عمدی، در مواردی که به هر جهتی، قصاص ندارد، به موجب قانون، مقرر می‌ شود».

تعیین مبلغ دیه بر عهده قاضی رسیدگی کننده به پرونده می باشد، قاضی پرونده مورد نظر با در نظر گرفتن نظر کارشناس پزشکی قانونی اقدام به تعیین مبلغ دیه می کند. در ادامه در رابطه با دیه در کشور های غیر اسلامی صحبت خواهیم کرد.

پیشنهاد می کنیم برای پیشبرد بدون دردسر دعوای خود، برای دریافت یک مشاوره حقوقی تلفنی رایگان شبانه روزی حرفه ای و البته رایگان، همین حالا از مشاوره رایگان لیست وکلای تهران استفاده کنید. 02188939832 و 09127654109

دیه در کشورهای غیر اسلامی

با توجه به گفته های بالا دیه در کشورهای غیر اسلامی در کشورهای غیر اسلامی مسله ای بنام دیه وجود ندارد دراین کشورها بحث غرامت به میان میاید که مبلغ غرامت با توجه به شرایط شخص زیاندیده تعیین میشود. مهمترین این شرایط موقعیت اجتماعی و درآمد سالانه شخص زیاندیده است.

مبلغ غرامت میبایست پاسخگوی تمامی هزینه هایی باشد که شخص زیاندیده درهنگام سلامت جسمانی با درآمدی که کسب میکرده تامین مینمود.

پیشنهاد میشود مقاله ی دیه کودک آزاری را در رابطه بادیه در کشورهای غیر اسلامی مطالعه نمایید.

دراین حالت قطعا هزینه های شخصی با درآمد سالانه یک میلیون دلار بالاتراز هزینه های شخصی با درآمد سالانه 500هزار دلار است به همین دلیل میزان غرامت پرداختی آنها باهم متفاوت می باشد.

نرخ دیه در ایران در سال های گذشته تا دیه در سال 1401 به صورت زیر می باشد:

سال	نرخ دیه در ماه عادی	نرخ دیه در ماه حرام
۱۳۹۰	۶۷ میلیون تومان	۹۰ میلیون تومان
۱۳۹۱	۹۴ میلیون تومان	۱۲۶ میلیون تومان
۱۳۹۲	۱۱۳ میلیون تومان	۱۵۲ میلیون تومان
۱۳۹۳	۱۵۰ میلیون تومان	۲۰۰میلیون تومان
۱۳۹۴	۱۶۵ میلیون تومان	۲۲۰ میلیون تومان
۱۳۹۵	۱۹۰ میلیون تومان	۲۵۳٫۳ میلیون تومان
۱۳۹۶	۲۱۰ میلیون تومان	۲۸۰ میلیون تومان
۱۳۹۷	۲۳۱ میلیون تومان	۳۰۸ میلیون تومان
۱۳۹۸	۲۷۰ میلیون تومان	۳۶۰ میلیون تومان
۱۳۹۹	۳۳۰میلیون تومان	۴۴۰ میلیون تومان
۱۴۰۱	۶۰۰ میلیون تومان	۸۰۰ میلیون تومان

دیه را چه کسانی تعیین میکنند

قبل از شروع بررسی این که چه کسانی دیه را تعیین میکنند و دیه چیست باید بگوییم دیه معمولا به دو دسته تقسیم بندی میشود؛ دیه مقدر و دیه غیر مقدر تعریف دیه مقدر عبارت است از: در صورتی که میزان دیه عضو یا منفعت، در قانون، مشخص شده باشد، به آن، دیه مقدر می گویند.

تعریف دیه غیر مقدر یا ارش عبارت است از: در صورتی که میزان دیه عضو یا منفعت در قانون مشخص نشده باشد و قاضی آن را با توجه به نظر پزشکی قانونی تعین کند ارش یا دیه غیر مقدر می نامند.

در رابطه با پاسخ این سوال که دیه را چه کسانی تعیین میکنند باید بگوییم در ایران دیه را قانون و قوه قضاییه تعیین می نماید، دیه خود به چند دسته ی اصلی با نام های : دیه قتل، دیه اعضای بدن، منافع اعضاء و دیه جراحت تقسیم بندی می گردد.

دیه قتل دیه ای معادل دیه کامل انسان بوده که در ماه غیر حرام 600 میلیون تومان و در ماه حرام که تغلیظ دیه صورت می گیرد 800 میلیون تومان می باشد. لازم به ذکر است در صورتی این دیه پرداخت می گردد که خانواده و یا ولی فرد جان باخته شده به محکوم رضایت داده و بجای قصاص دیه از وی دریافت می نماید.

دیه اعضاء بدن زمانی پرداخت می شود که جنایت بر عضوی از بدن صورت گرفته باشد اغلب اعضای بدن، دارای دیه مقدر هستند، یعنی کسرهای آن در قانون مشخص شده، اما در خصوص اعضایی که دیه مقدر ندارند برای آن عضو ارش معین خواهد شد، و این کار توسط قاضی صورت میگیرد.

دیه ماههای حرام

همانطور که در مقاله ی ماه های حرام گفته شد، در سال 4 ماه وجود دارد کگه در ایران با نام ماه های حرام ذکر میشود، دیه در ماه های حرام به این صورت می باشد که همواره 2 برابر ماه های عادی می باشد. بر اساس ماده 17 قانون مجازات اسلامی، در پاسخ به این پرسش که موارد پرداخت دیه در ماههای حرام چیست مقرر می دارد: « دیه، اعم از مقدر و غیر مقدر، مالی است که در شرع مقدس، برای ایراد جنایت غیر عمدی بر نفس، اعضاء و منافع و یا جنایت عمدی، در مواردی که به هر جهتی، قصاص ندارد، به موجب قانون، مقرر می‌ شود». فرد در ماه های حرام میتواند با ارائه نمونه حکم برائت از پرداخت دیه منع گردد.

دیه زیبایی صورت

دیه زیبایی صورت در صورتی که صورت از قبل جراحی زیبایی نشده باشد کامل بوده و بر عهده ی قاضی رسیدگی به پرونده می باشد.

لازم به ذکر است در مقاله ی مهلت پرداخت دیه در جرایم غیر عمد به صورت جامع در رابطه با دیه افرادی که به صورت غیر عمد آسیبی را به فرد دیگر وارد کرده اند توضیح داده ایم.

در ادامه ی دیه چیست باید بگوییم در صورتی که صورت از قبل جراحی زیبایی بر روی آن انجام شده باشد، دیه به آن تعلق نمیگیرد. ماده 709 قانون مجازات اسلامی در رابطه با دیه صورت بیان میدارد طبق شرایط زیر دیه به فرد پرداخت میگردد، این شرایط عبارت اند از:

الف- حارصه : دیه حارصه ، یعنی ، پوست خراشیده شود ، اما این خراشیده شدن ، به صورتی باشد که خونی از آن ، جاری نگردد.

ب- دامیه : به جراحتی گفته می شود که کمی وارد گوشت شود و سبب ایجاد جریان کم یا زیاد خون گردد .

پ- متلاحمه : بریدگی عمیق گوشت ، به واسطه جراحت وارده می باشد ، اما این جراحت ، به پوست نازک روی استخوان نمی رسد .

ت- سمحاق : جراحتی عمیق بوده که بر خلاف متلاحمه ، به پوست نازک روی استخوان نیز می رسد .

ث- موضحه : جراحتی است که سبب آشکار شدن استخوان شده و پوست نازک آن را نیز کنار زند .

ج- هاشمه : آسیبی می باشد که استخوان را می شکند ، حتی اگر جراحتی به همراه این شکستگی ایجاد نگردد .

چ- مُنَقَّله : جراحت و آسیبی است که صرفا با جابجایی استخوان درمان شود .

ح- مامومه : جراحتی بسیار عمیق می باشد و عمق آن ، به حدی است که سبب رسیدن به کیسه مغز می شود .

خ- دامغه : جراحتی است که نه تنها به کیسه مغز برسد که آن را پاره نیز بکند.

دیه صورت حارصه ، یک صدم دیه کامل است . لذا ، میزان دیه صورت در سال 1401 که به صورت خراش است ، مبلغ 6 میلیون تومان می باشد.

دیه صورت دامیه ، دو صدم دیه کامل انسان است . لذا ، میزان دیه صورت در سال ۱۴۰۱ که آسیب کمی وارد گوشت شده باشد ، 12 میلیون تومان می باشد.

دیه صورت متلاحمه ، سه صدم دیه کامل انسان است . لذا ، میزان دیه صورت در سال ۱۴۰۱ ، در آسیب و جراحتی که متلاحمه باشد ، 18 میلیون تومان است.

دیه صورت سمحاق ، چهار صدم دیه کامل انسان است . لذا ، مبلغ دیه صورت در سال 1401 که جراحت به پوست استخوان برسد ، 24 میلیون تومان است.

دیه صورت موضحه ، پنج صدم دیه کامل است . لذا ، مبلغ دیه صورت که آسیب ، استخوان را آشکار کرده باشد ، 30 میلیون تومان است.

دیه صورت هاشمه ، ده صدم دیه کامل است . لذا ، میزان دیه صورت که آسیب ، موجب شکستگی استخوان شده باشد ، 60 میلیون تومان است.

دیه صورت منقله ، پانزده صدم دیه کامل است . لذا ، میزان دیه صورت در سال ۱۴۰۱ که آسیب به صورتی باشد که استخوان باید جابجا شود ، 90 میلیون تومان است.

پیشنهاد ویژه: مجازات اسید پاشی

آسیب به گونه صورت به نحوی باشد که داخل دهان نمایان نشود به مبلغ 30 میلیون تومان دیه تعیین می شود و اگر داخل دهان مشخص شود طبق قانون دیه سال 1401 باید مبلغ 120 میلیون تومان دیه پرداخت شود. اگر پس از بهبودی اثر و عیب و نقصی در صورت باقی بماند باید 30 میلیون دیگر نیز به عنوان دیه زیبایی صورت پرداخت گردد.

سوالات متداول